De "bagno" is spartaans en biedt het essentiële. Er is wat te drinken en te eten, in het weekeind en in het hoogseizoen is er 's middags ook vis en inktvis van de grill. Een grote houten overkapping, daaronder in de schaduw tafeltjes en stoeltjes. Het is een hele familie die alles hier draaiend houdt, la mamma, zoontjes, dochters, neefjes, nichtjes en wie weet wie nog meer. Een van de dochters studeert economie en brengt een deel van de dag met haar donkerblonde krullen boven het toetsenbord van een laptop door. De andere dochter doet economie en je vindt haar altijd vriendelijk lachend en babbelend achter de bar, in de keuken, op het strand, overal waar je net iemand nodig hebt.
"Kafka op het strand" doet me heel in de verte denken aan "De Meester en Margarita", de klassieker van de Rus Michail Boelgakov waarin Satan een bezoek aan Moskou brengt. Niet om het verhaal, maar om het bovennatuurlijke dat feilloos in de realiteit overgaat en vice versa.
Ik zet thee, geef haar een kom (ze neemt geen suiker en blieft ook geen koekje) en schenk voor mezelf ook in. Zwijgend drinken we. Het valt me op dat ze een beetje slurpt. Juist genoeg om het gezellig te houden. De keukenlamp weerspiegelt op het goudgele oppervlak. Ik kijk op en weg is ze. Opgelost in het niets lijkt het wel, compleet met krulspelden, gele hoofddoek, blauw gebloemde jasschort en geruite pantoffels.
"Postcards from Italy" is het vierde nummer op de eerste cd van Beirut, Gulag Orkestar, die in 2006 verscheen. Ook al komt de groep uit New York, hun geluid is allesbehalve Amerikaans te noemen. Op Gulag Orkestar ligt overduidelijk de Oost-europese folk aan de basis van hun muziek.
Vroeg staan we op want we hebben zo'n duizend kilometer asfalt voor de wielen liggen. Een eerste stop bij de Autogrill van Rovereto-Nord. Een espresso, een brioce, een volle tank, en op pad. De tankstations langs de Italiaanse autowegen worden zonder uitzondering Autogrill genoemd, naar de restaurantketen Autogrill. Het is zo'n ingeburgerd begrip zoals bijvoorbeeld Luxaflex in Nederland. Een merknaam die het zelfstandig naamwoord heeft overgenomen, een soort taalkundig kannibalisme wat redelijk frequent voorkomt in Italië. Zo is de algemene term voor plakband bijvoorbeeld Scotch en klitteband heet Velcro. In werkelijkheid zijn er vele andere wegrestaurants (Fini, Ciao, om er maar een paar op te noemen), maar het zal altijd wel Autogrill blijven omdat dat uiteindelijk de groep is geweest die de reizigers op Italië's snelwegen vanaf het begin van etens- en drinkwaren heeft voorzien. En iedere Italiaanse automobilist heeft zo zijn favoriete Autogrill.
Als we Ancona voorbij zijn wordt het aanmerkelijk rustiger op de weg, en na Pescara is het zelfs prettig rijden. Dit stuk tot aan Bari is altijd stil. Puglia kondigt zich rond San Severo aan met een hele serie windmolens die hier twee jaar geleden nog niet stonden. Een van de armste, minst ontwikkelde provincies van Italië gaat beetje bij beetje over op alternatieve manieren van energiegebruik. Als eerste.
De smalle straat plooit zich in vele bochten over de heuvel van Selva di Fassano. Muurtjes van los op elkaar gestapelde stenen scheiden erven en akkers van de openbare weg. Erven met voornamelijk kleine huisjes, al dan niet rondom de typische "trulli" opgetrokken, waar het vaak met weinig rondkomen is. Steeds meer geliefd bij de rijke noorderlingen en buitenlanders (vooral Engelsen), op jacht naar rust en stilte. Kleine akkers waar het graan in deze periode goudgeel staat te kleuren. Dan de adembenemende panoramaweg die afdaalt tot aan de lage vlakte die zich een kilometer of vijf breed uitstrekt tot aan de zee. Duizenden en duizenden olijfbomen, de stam dikwijls grillig gevormd. Daartussen hier en daar een veld met tomaten. Bruin verbrande plukkers, de huid lijkt zowat gelooid, kromgebogen, vullen in de vroege ochtenduren de eerste kistjes. De wegen lijken langs een lineaal getrokken, rechte strepen die tot de horizon reiken. De horizon, die mis ik in Trento.
Bij L'Assunta draaien we de autoweg op, richting zuid. We passeren afslagen naar dorpjes en gehuchten met de meest schilderachtige namen. Sant'Antonio Dascula, Lamalunga, Pezze di Greco, Torre Spaccata, Madonna Pozzo Guacito, Torre Canne. De Autogrill na deze laatste uitrit is mijn favoriet.
Voor de auto is altijd wel ergens plaats, maar we moeten even zoeken. Vandaag worden namelijk de stoepranden smetteloos wit geverfd. En niet alleen dat. Ook Jezus staat in de stijgers. De machtige gestalte bij de uitgang gaat schuil achter een wit-blauw tentdoek. Je ziet hem niet echt, maar je weet dat hij er is. Althans, dat geloof ik toch.
Deze Autogrill is niet een echt wegrestaurant, maar meer een bar. Buiten staan tafeltjes met parasols. We stappen binnen om te bestellen, en de eerste keer volgt altijd hetzelfde ritueel. Een tweestemmig "wweeee" weerklinkt vanachter de bar en Angelo en Teresa wurmen zich via hun kleine kantoortje onze kant op. Baci (o ja, jullie Olandesi doen er altijd drie), abbracci, en een half uur bijpraten is zoveel als niks. ,,Maar twee weken vakantie, 't is een schande.'' ,,Heb je Jezus gezien? Hij wordt prachtig. Zijn kleed wordt parelmoer.'' De zaken gaan zo goed dat ze tegenwoordig ook twee werknemers hebben. Gelukkig maar voor de andere klanten. Want Angelo en Teresa nemen de tijd.
Naast de bar worden de ramen van de shop gelapt. Toch even een kijkje nemen. Wat opblaasspul voor op het strand, ballen, plastic speelgoed, de gebruikelijke ultra-gedateerde souvenirs, borden met trulli, handgeschilderde lokale tafereeltjes, en.... hé, koeien.
En George had een kadootje meegenomen, een vaandeldrager, luisterend naar de naam Lopez Lomong. Een Afrikaans vluchteling die de "stars-and-stripes" het vogelnestje binnen mocht dragen, een boegbeeld van de Grootste Democratie ter wereld. En tegelijkertijd een publieke draai om de oren van China. Het grote China wiens schaduwen zich steeds verder uitspreiden, tot over de wereldzeeën, tot in Washington, New York, LA. In China, onder de schijnwerpers van heel de wereld, paradeerde Lomong, vluchteling uit het zuiden van Soedan, vluchteling voor het door China gesteunde regeringsbewind, met in de knuisten de vlag van de Verenigde Staten van Amerika. We hebben het in de kranten kunnen lezen, en op het blog van Rolf Bos, Kort Afrikaans. En China kon slechts toekijken en glimlachen als de welbekende Chinese boer met de welbekende Chinese kiespijn. Reageren zou immers betekenen schuld bekennen.
Wie het boek "Wat is de Wat" van Dave Eggers heeft gelezen heeft waarschijnlijk hetzelfde gedacht als ik. Mooi als een bepaalde gebeurtenis, dichtbij of veraf, je aan een boek doet denken. Het wil zeggen dat het indruk heeft gemaakt.
Vanaf afgelopen maandag is de paus in vakantie, in Bressanone. Zoiets heeft heel wat voeten in de aarde, want de heer Ratzinger - in de Vaticaanse wandelgangen ook Benedetto XVI genoemd - is een toeristische trekpleister. Of althans, dat zou hij kunnen zijn. De provincie Bolzano heeft 500.000 euro (een half miljoen!) vrijgemaakt en de gemeente Bressanone zelf nog eens 100.000. Zeshonderdduizend euro dus, om paus Ratzinger op vakantie te hebben. Geen idee waar het geld aan besteed wordt. Ik heb gehoord van bloemetjes in de perkjes, een stuk straat opnieuw geasfalteerd. De autonome provincie Bolzano is een rijke provincie (mede dankzij de onophoudelijke financiële dekking die vanuit Rome het noorden opstroomt), dus de staat springt in dit geval niet bij. Vorige maand in de veel armere regio Puglia was dat wel nodig. Het ministerie van economie en financiën maakte 150.000 euro aan Brindisi over en 100.000 euro aan Lecce om de heilige vader op 14 en 15 juni te kunnen ontvangen.
U zult begrijpen dat het me oprechts spijt dat ik niet aanwezig kon zijn. Ik was vandaag met de familie op de berg boven Mezzocorona. Ook een hemelse ervaring. Vooral gezien het tochtje met de kabelbaan waarbij je in krap drie minuten naar 900 meter hoogte getransporteerd wordt. Kabelbaan is niet het juiste woord. Gezien de steigingsgraad komt de term "lift" hier beter tot zijn recht. Maar goed, met 35 graden in het dal is het daarboven altijd net iets aangenamer dankzij een fijn briesje. Een beetje gewandeld, een vorkje geprikt, een glas en een babbel met vrienden, en om vijf uur keerden we terug op aarde.
Er zullen ongetwijfeld honden zijn die het beter hebben als de onze. Maar zeker weten dat velen het een stuk slechter hebben. Zwerfhonden in de buurt van Selva di Fasano worden tijdens de wintermaanden zoveel mogelijk opgepakt. Dat is logisch, want dikwijls vormen ze roedels en daarin zijn ze ontzettend agressief, niet alleen tegenover andere dieren maar ook tegenover mensen. Dat oppakken gebeurt niet met zachte hand (de Italiaan staat immers niet bekend als groot dierenvriend) en daarna is het aftellen voor de meeste van de honden. Een dag of drie, tot een week of drie, en dan laat men ze inslapen. Ik heb er geen behoefte aan te weten hoe dat gebeurt.
anders. Deze priester bulkte dermate van het geld dat hij zijn eigen kerk liet bouwen bij Selva, met een kast van een huis. Zijn terrein liep langs de glooing van de heuvel naar beneden, tot aan de hekken die de Zoo Safari omringen. Don Angelo vertoefde hier de zomer en zorgde eerst en vooral voor de zwerfhonden. Ook in de winter trok hij dagelijks in zijn kleine auto vanuit Fasano naar zijn eigen kerk om de gulle giften van slagerijen, pizzeria's, viswinkels en bakkers aan "zijn" honden te gaan voederen. Niemand snapte goed hoe hij er met zijn enorme lichaam in slaagde in en uit het luid 
ronkende vehikel (hij deed alles in zijn tweede versnelling) te komen. Voor zijn eigen hond, een bijna witte labrador, was in ieder geval geen plaats meer over en die legde het stuk dagelijks, zijn eigen paden tussen de bomen en struiken volgend, op z'n poten af. Don Angelo was een druk mens. Te druk om zichzelf of zijn kleren regelmatig op een, dikwijls hoognodige schrobbeurt te trakteren. De zwarte habijt die hij weken achtereen droeg was op den duur dermate verzadigd van de etens- en drankresten die drie of meer maal daags langs de geestelijke kin naar beneden druppelden, dat het kledingstuk met gemak rechtop zou hebben kunnen blijven staan zonder steun van het omvangrijke lijf van de eigenaar. Een opmerkelijke verschijning dus, Don Angelo, die 
toch dagelijks maar vooral 's zondags op een vaste schare "fans" in zijn kerk mocht rekenen. De oude dametjes, de dikke donkere kousen over de blanke benen, biddend terwijl de kralen van de rozenkrans tussen de doorleefde vingers heen gleed. De schaapjes die hun herder devoot volgden tot hij na een ernstige ziekte op 75-jarige leeftijd overleed en, zoals men dat zo mooi zegt in die kringen, teruggeroepen werd naar het huis van zijn vader.
Maar nu zijn de zwerfhonden dus een probleem in Selva di Fasano, of eigenlijk in heel Puglia, of eigenlijk in heel Italië. Weinig toeristen die er geen tegenkomen. Het is een teken aan de wand. Met het land gaat het niet best, cultureel niet en economisch al helemaal niet. In een land waar het goed gaat zie je weinig of geen zwerfhonden of -katten. Nederland, Noorwegen, noem maar op.
morgens onze auto aan hoort komen. De afstand tussen Pietro en ons neemt dagelijks iets af. Een meter of tien de eerste dagen, een flinke stap op het eind. Maar altijd houdt hij net genoeg ruimte om niet aangehaald of geaaid te kunnen worden. Het is duidelijk dat hij minder prettige ontmoetingen met mensen heeft gehad. Van z'n luizen en z'n teken kunnen we hem dus niet afhelpen, van zijn lege maag wel. Blikken hondevoer, resten pizza's, vlees en vis die we soms meevragen in een restaurantje, het gaat er in als Gods woord in een ouderling - om even in de geest van Don Angelo te blijven. 
Soms krijgt Pietro na een tijdje gezelschap van twee andere honden, een pub en dominant mannetje, half zwerver en half erfhonden bij een vrijwel vervallen huisje in de buurt.
Er zijn mensen die al naast hun bed staan voordat ze hun ogen open hebben. Bij mij duurt het altijd even. Langzaam wijken de wolken waarin m'n slaap gehuld is, of soms nog moeizamer is het alsof ik een keldertrap beklim. Aan het eind de morgen, die ik kalm begroet. Boven me het wonderlijke dak van de trullo. De honden merken waarschijnlijk aan mijn ademhaling dat ik wakker ben, want een natte neus port in m'n rug. Rechts van me kijkt Oronzo me opgewekt aan, zijn voorpoten op de rand van het bed. Achter hem staat Cicia, veel ouder al, luid geeuwend en nog wat slaapdronken op de poten, maar ook zij klaar om de dag te beginnen. Links van me, Lief. Ze slaapt nog, en haar rustige ademhaling is één met de geluiden van de morgen die vanachter de vensterluiken het halfdonker van de slaapkamer binnendringen. Ik glij uit m'n bed en voel de aangename koelte van de tegels onder m'n voeten. Op de voet gevolgd door twee enthousiaste viervoeters strompel ik wat stijfjes naar de buitendeur, die na de twee draaien van de sleutel met een ijzeren klik uit het slot springt. De zware deur zwaait open en Oronzo en Cicia schieten langs m'n benen naar buiten. Ik zet de deur vast aan de haak in de muur, rek me uit. Voor me trekt de achterkant van de nacht naar het westen, een frisheid achterlatend die de bloemen op het terras hun kelkjes uitnodigend doet openen. De bijen en wat vlinders zijn al druk in de weer en doen zich tegoed aan rozerood, leliewit, fuchsiaroze. Hoog daarboven een hemel van blauw. Dit is m'n paradijsje.
"Opposta direzione" is het verhaal van Lorenzo, die - pas afgestudeerd aan de universiteit van Bologna - in de zomer van '83 door ex-studiegenote Anna wordt uitgenodigd om op vakantie te gaan in Corsica. Lorenzo accepteert, maar heeft eigenlijk overal wel wat op aan te merken. De Corsicanen, de buitenlandse toeristen, het eten, het transport, alles. Zo blijkt Lorenzo te zijn, want terugkijkend op zijn studententijd gaat de litanie onveranderd verder: de bureaucratie, de kwaliteit van de professoren, de feesten. Allemaal één pot nat, met Lorenzo als triest middelpunt. Hij wil overal bijhoren, maar zet zich tegelijkertijd sterk af van alles wat de omgang van een groep begint te krijgen. Anna's zusje Carla, veel jonger als de andere twee, is de andere reisgenote. Lorenzo voelt wel voor een relatie, maar dat is bij voorbaat een verloren strijd. Carla heeft immers een relatie en het relatieverschil wordt door Lorenzo onoverbrugbaar bevonden. In werkelijkheid loopt hij eenvoudig een blauwtje en zijn zijn gedachten meer bij een eerdere stukgelopen relatie dan bij het hier en het nu.
Ik sta op en fluit om te weten waar de honden uithangen. Cicia komt meteen de hoek omrennen, maar Oronzo laat langer op zich wachten. Later hoor ik bij buurman Luigi dat Oronzo 's morgens steevast een paar honderd meter van huis te vinden was. Hofmakerij en ondertussen een "vorkje meeprikken" op het erf van ene Pugliëse schoonheid. Een kwartiertje en dan voldaan naar huis. We gaan een blokje om. Onze "trulli" op een heuvel die zo'n 400 meter boven Fasano uitsteekt, en ik hou ervan om 's morgens vroeg naar de rand van ons terrein te lopen vanwaar je over de vlakte tot aan de zee uitkijkt. Direkt aan de voet van de heuvel dus Fasano, met haar beroemde Zoo Safari, een van de grootste dierentuinen van Europa. Maar ik ben geen dierentuinliefhebber, dus ik ben nog nooit in de Zoo Safari geweest. Ik vind het op zich zelfs wel prettig dat we het park niet kunnen zien vanaf hier.
We draaien ons om en gaan terug, de honden iets voor me, of iets achter me, maar steeds in de buurt. Ze houden van deze rondjes. Door de bosjes, waar elke boom zijn eigen verhaal heeft. Er staan ook wat fruitbomen. Langs de groentetuin van Peppino, de zoon van Nenette, en terug naar de groep huisjes. Nenette hoort hier, maar dit jaar is ze er niet. Ze sukkelt met haar gezondheid en verkiest haar huisje in het hete Fasano boven de kleine "trullo" in Selva. Ook Peppino kan er niet bij. ,,Dan gaat ze de rozenkrans bidden met haar vriendinnen'', zegt hij hoofdschuddend. Ook de luiken van de trullo naast het kleine kerkje zijn hermetisch afgesloten. Hier brengt normaal gesproken zia (tante) Pia de zomer door, met haar dochter Maria-Cristina, maar ook zij zit in de lappenmand. Luigi en Maria zijn de laatsten. Ze wonen hier niet alleen 's zomers maar ook 's winters.
Dankzij mijn werk ben ik in de prettige omstandigheid een boel boeken aan me voorbij te zien trekken, ruim voordat ze in de winkel liggen, vers van de pers. Soms zitten er hele bijzondere exemplaren bij. Vandaag heb ik "Little people in the city" in mogen kijken. De subtitel is "The street art of Slinkachu" en het boek zal in Engeland uitgebracht worden door Pan Macmillan Ltd (ISBN 978-0-7522-2664-4). Een, volgens mij, prachtige en originele verzameling van een deel van het werk van de 28-jarige Londonse kunstenaar Slinkachu.
Alle foto's komen van het little-people.blogspot, behalve de omslag van het boek dat van de website van Pan Macmillan komt. Het gesprek tussen de agent en Slinkachu is mijn vrije vertaling van het origineel in het Engels van Slinkachu's introductie van zijn boek "Little people in the city".