zondag 13 februari 2011

De musjes uit Castelrotto (14 oktober 2009)

Een kilometer of vijftien boven Bolzano, niet al te ver van de A22, de Brennero, ligt Castelrotto. De A22 voert naar Oostenrijk. Hemelsbreed misschien een kilometer of dertig naar het noorden ligt de grens.
Ze spreken hier al Duits. Austria heet dus al Österreich, de Brennero Brenner, de A ventidue A zweiundzwanzig, en de regio hier heet geen Alto Adige maar Süd Tirol. En Castelrotto heet Kastelruth. Behalve Duits (82%) spreekt men hier ook het Ladinisch (15%), waar voor de buitenstaander geen touw aan vast te knopen is. Voor de volledigheid, Ciastel is de naam van Castelrotto in het Ladinisch.


Kastelruth (laat ik de bevolking in haar waarde laten en het noemen zoals zij het noemen) ligt op een hoogte van 1060 meter, op de zuidelijke rand van het prachtige Val Gardena (Gröden in het Duits, Gherdëina in het Ladinisch). Inclusief de gehuchten Bulla (Pufels in het Duits, Bula in het Ladinisch), Roncadizze (Runggaditsch/Runcadic) en Oltretorrente (Überwasser/Sureghes) telt de gemeente Kastelruth 6428 inwoners. Dat is niet veel, maar enkele namen van dit handjevol Zuid Tirolers is desondanks aan de onbekendheid ontstegen.
Eduard Burgauner bijvoorbeeld, een in 1873 geboren zoon in een pottenbakkersfamilie, die zijn artistieke talenten als schilder exploreerde. Hij deed een dappere poging om Kastelruth van een eenvoudig bergdorpje in de plaats met de meeste fresco's van Zuid-Tirol te veranderen.
De skieërs Peter Fill (1982) en Denise Karbon (1980), beiden ook vorig jaar nog goed voor verschillende medailles op mondiaal niveau, kom je hier gewoon in het wild tegen.
De Oostenrijkse historicus en diplomaat Leo Santifaller (1890-1974) kwam uit Kastelruth. Hij was geen Italiaan maar Oostenrijker, aangezien Zuid-Tirol pas aan het eind van de eerste wereldoorlog - op 10 september 1919, toen het Verdrag van Saint Germain ondertekend werd - Italiaans werd.
Ook de dichter, diplomaat, zanger, componist en politicus Oswald van Wolkenstein (1377-1445) schijnt in Kastelruth of omgeving geboren te zijn. Wie weet wat hij zong en componeerde?

Nu we het toch over zingen en componeren hebben, Kastelruth heeft ook haar eigen folkgroep. De Kastelruther Spatzen heten ze, oftewel de Musjes uit Kastelruth. Zanger Norbert Rier en zijn zes-koppig gevolg vieren dit jaar hun 25-jarig bestaan. In die kwart eeuw hebben ze maar liefst 38 albums opgenomen (het eerste heette Viel Spaß und Freude) en 7 dvd's uitgebracht. Ze spelen slechts voor volle zalen en feesttenten en om de een of andere reden zijn ze ontzettend populair vanaf de Noord- en de Oostzee tot in het zuiden van Zuid-Tirol.
Hun fans vinden ze het einde, 'supertoll'. Voor mij is het horror...




Als je mij vraagt wat voor muziek dit is, dan is mijn antwoord waarschijnlijk 'kut-muziek'. Dit wilde ik nog even naar voren brengen omdat deze term in het Italiaans niet bestaat. Ook niet letterlijk of bijna letterlijk vertaald als 'musica della figa'. Afgezien van de Kastelruther Spatzen-fans, noemt men het hier 'musica del cazzo'. Lulmuziek. Gek, hè?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten